Coraz częściej mamy do czynienia ze skomplikowanymi zaburzeniami psychicznymi. Jedną z nich jest jadłowstręt psychiczny, znany również pod pojęciem anoreksja. Dotyka najczęściej młode kobiety, jednak nie da się wyróżnić jednej, głównej przyczyny. Tak naprawdę składa się na to szereg czynników, o których warto wiedzieć.
Czym jest jadłowstręt psychiczny?
Anoreksja zaliczana jest do zaburzeń odżywiania, i polega na świadomej rezygnacji z jedzenia. Osoby zmagające się z jadłowstrętem psychicznym obniżają ilość oraz kaloryczność spożywanych w ciągu dnia posiłków. Zmniejszają objętość spożywanych potraw, rezygnują z posiłków lub celowo się głodzą. Nie można tutaj także pominąć sfery emocjonalnej, gdyż osobom tym towarzyszy lęk przed przybraniem na wadze. Jak do tej pory nie została określona dokładna przyczyna anoreksji, jednak mówi się o połączeniu czynników z czterech grup, o których zalicza się:
- czynniki psychologiczne, które obejmują depresję, stany lękowe, obniżoną samoocenę, zaburzony obraz własnego ciała, czy nadmierną ambicję,
- czynniki biologiczne, które obejmują m.in. zaburzenia okresu karmienia czy też problemy w ciąży,
- czynniki środowiskowe, które obejmują nieustanne dążenie do szczupłej sylwetki, a także piętnowanie osób z nadwagę i otyłością,
- czynniki rodzinne, które obejmują negatywne relacje w rodzinie oraz różnego rodzaju patologie, takie jak przemoc lub uzależnienie od używek.
Anoreksja – objawy
Jadłowstręt psychiczny rozwija się stopniowo. Początkowo może to być chęć dążenia do prawidłowej wagi oraz zadbanie o swoje zdrowie. Jednak z czasem wartości osoby chorej się zmieniają – pojawia się nadmierne skupienie na własnym wyglądzie i chęć osiągnięcia jak najbardziej szczupłej sylwetki. Do innych objawów zalicza się strach przed przytyciem, który tyczne nastawienie do własnego ciała czy jedzenie w odosobnieniu. Za najbardziej charakterystyczny objaw uznaje się stosowanie rygorystycznej, wręcz niezdrowej diety oraz wykonywanie ciężkich ćwiczeń fizycznych.
Na czym polega rozpoznanie anoreksji i sam przebieg choroby?
Diagnostyka anoreksji przeprowadzana jest według kryteriów Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10. A co może wskazywać na jej występowanie? Za początkowe stadium choroby uznaje się odchudzanie, które przechodzi w obsesyjne monitorowanie efektów diety odchudzającej. Obejmuje ona przestrzeganie restrykcyjnych zasad żywieniowych czy wykonywanie wyczerpujących treningów fizycznych. Oprócz tego pojawia się:
- spadek masy ciała i waga niższa o co najmniej 15%, niż prawidłowa waga dla danego wieku i wzrostu,
- przyjmowanie leków na przeczyszczenie, wywoływanie wymiotów czy środków tłumiących łaknienie,
- silny strach przed wzrostem masy ciała,
- znaczące uzależnienie aktualnego samopoczucia od bieżącej masy ciała,
- brak miesiączki u kobiet, a także słaba potencja i libido u mężczyzn.
Etapy leczenia anoreksji
Specyfika terapii osób cierpiących na anoreksję polega na tym, że różne stadia choroby i rekonwalescencji będą wymagać odmiennych metod działania. Rehabilitacja żywieniowa, farmakoterapia czy psychoterapia to trzy obszary oddziaływania w przypadku tego zaburzenia. A jakie etapy leczenia anoreksji się wyróżnia oraz czym się wyróżniają?
Etap pierwszy
Początkowe działania obejmują przyrost wagi osoby chorej. Zdarza się, że pacjenci są niechętni do współpracy lub nie wyraża zgodny na leczenie. W przypadku znacznego wychudzenia i ryzyka śmierci stosuje się przymusowe karmienie za pomocą sondy lub kroplówki. To właśnie na tym etapie wdraża się także wsparcie psychologiczne.
Etap drugi
Rozpoczyna się w momencie przyrostu wagi ciała. Wprowadza się tutaj racjonalną, ale nie zagrażająca zdrowiu pacjenta aktywność fizyczną. Skupiamy się również na budowaniu używanych relacji z własnym ciałem, a także zaniechaniu stosowania nieadaptacyjnych strategii, jak np. potępianie własnej osoby. Na tym etapie zalecana jest także terapia rodzinna.
Etap trzeci
Po znacznym przyroście wagi rekomendowana jest terapia psychodynamiczna oraz grupowa (jeśli wcześniej nie była zalecana z uwagi na ryzyko zachowań rywalizacyjnych wśród członków grupy). Ich celem jest zrozumienie przez pacjenta mechanizmów własnych zachowań.
Jak walczyć z jadłowstrętem psychicznym?
Walka z jadłowstrętem psychicznym wymaga profesjonalnej pomocy oraz współpracy różnych specjalistów. Jednak można również podjąć kilka dodatkowych kroków, które pomogą osobie zmagającej się z anoreksją pokonać to schorzenie. Do nich zalicza się:
- wsparcie oraz zrozumienie rodziny, a także znajomych – mało kto pamięta o tym, że to właśnie najbliżsi odgrywają istotną rolę w procesie leczenia i właśnie dlatego warto okazywać wsparcie,
- współczucie czy bezwarunkową miłość,
- unikanie wyzwalaczy – osoby cierpiące na jadłowstręt psychiczny powinny unikać sytuacji oraz osób, które wyzwalają negatywne myśli czy zachowania związane z jedzeniem,
- monitorowanie postępów związanych z odżywianiem i zdrowym stylem życia – warto odnotowywać nawet najmniejsze kroczki, które pomogą osobie chorej na anoreksję zachować motywację w czasie procesu leczenia.
Zadbajmy także o komfortowe warunki do wypoczywania, inwestując m.in. w dobry materac www.sennamaterace.pl/115-materace-200×200. Oczywiście najważniejszym elementem są tutaj regularne terapie psychologiczne.
Jadłowstręt psychiczny to poważne zaburzenie, ale przy odpowiednim wsparciu ze strony najbliższych oraz regularnej terapii istnieje spora nadzieja na poprawę stanu zdrowia. Musimy jednak pamiętać, że leczenie jest długotrwałe i wymaga niezwykle dużo cierpliwości.
