Wiele zawodów i branż polega na pracy w systemie zmianowym, która jest niezbędna do ich prawidłowego funkcjonowania – wystarczy pomyśleć o halach produkcyjnych, lotniskach czy szpitalach. Niestety, okazuje się, że taki system zatrudnienia może mieć negatywny wpływ na zdrowie pracowników. Do jakich skutków prowadzi? Dowiedz się więcej!
Zaburzenie rytmu dobowego
Jednym z najpoważniejszych skutków pracy zmianowej jest zaburzenie rytmu dobowego. W czasie, w którym nasz organizm naturalnie domaga się snu i odpoczynku, nie możemy sobie na to pozwolić, ponieważ pracujemy. Oznacza to, że musimy być aktywni i skupieni na wykonywanych czynnościach. Gdy wracamy do domu, jest ranek, co dla innych oznacza pobudkę i motywację do działania. My jednak wtedy kładziemy się spać. Źródła podają, że sen w ciągu dnia jest jednak znacznie mniej regenerujący niż ten w nocy. Na skutek tego odczuwamy symptomy związane z niedoborem i zaburzeniami snu. Nieprzestrzeganie potrzeb zegara biologicznego oddziałuje niekorzystnie na nasz układ nerwowy, co dodatkowo utrudnia pełne odprężenie się.
Z tego względu osoby, które pracują w systemie zmianowym, powinny dodatkowo zatroszczyć się o jakość swojego wypoczynku. Z racji tego, że idą spać w ciągu dnia, muszą zwrócić uwagę na ograniczenie hałasu oraz światła. Pomocne może być zainwestowanie w zatyczki do uszu oraz opaskę na oczy, które pozwolą im odpocząć bez żadnych zakłóceń. Oprócz tego należy zadbać o komfortowe podłoże snu. Dobrze dopasowany materac może ułatwić proces zasypiania i zapewnić wysoki poziom wygody. Warto w tym celu wybrać się do sklepu stacjonarnego Tychy, gdzie będziemy mogli samodzielnie przetestować interesujące nas modele. W ten sposób upewnimy się, że nowy materac odpowie na nasze potrzeby.
Niezdrowe nawyki żywieniowe
Źródła wskazują, że pracownicy zmianowi są znacznie bardziej skłonni do podjadania i spożywania wysoko przetworzonej żywności. Wynika to z tego, że taki tryb pracy utrudnia utrzymywanie stałych pór posiłków. W zależności od zmiany cały nasz układ dnia się zmienia, przez co wypracowanie systematyczności staje się bardzo dużym wyzwaniem. W takich okolicznościach znacznie łatwiej jest sięgnąć po niezdrowe przekąski lub gotowe dania, które zaspokoją nasz głód na chwilę, ale nie dostarczają żadnych pozytywnych wartości odżywczych. Osoby pracujące na zmiany mają również skłonność do częstego spożywania napojów pobudzających, takich jak kawa czy energetyki, które w dużej ilości mogą wyrządzić poważną szkodę naszemu organizmowi. Na skutek tych aspektów ryzyko nadwagi czy otyłości jest znacznie wyższe.
Silne zmęczenie i osłabienie organizmu
Pracownicy zmianowi często skarżą się na silne zmęczenie oraz ogólne osłabienie organizmu. Z racji tego, że w nocy pracują, a w ciągu dnia mogą mieć kłopot ze skutecznym odprężeniem się, pełne zregenerowanie organizmu jest w ich przypadku utrudnione. Poza wycieńczeniem często pojawia się również rozdrażnienie, nerwowość i brak cierpliwości. Mogą wystąpić również inne objawy związane z niedoborem wypoczynku, takie jak kłopoty z koncentracją czy spadek produktywności.
Dolegliwości układu pokarmowego
Typową dolegliwością osób pracujących w systemie zmianowym są choroby układu trawiennego. Musimy mieć na uwadze, że w nocy, podczas snu, wypoczywa nie tylko nasze ciało – wtedy też regeneruje się układ pokarmowy. Z racji tego, że w tym czasie pracujemy, jelita czy żołądek nie mogą odpocząć. To w połączeniu z niezdrowymi nawykami żywieniowymi prowadzi do powstania wielu nieprzyjemnych przypadłości, takich jak wzdęcia, zgaga, zaparcia bądź nieżyt błony jelitowej żołądka. Badania podają ponadto, że pracownicy zmianowi znacznie częściej zmagają się również z chorobą wrzodową żołądka. Aby temu zapobiec, należy przestrzegać zbilansowanej, zróżnicowanej diety, która dostarczy nam niezbędnych składników odżywczych i zapewni uczucie sytości. Warto zadbać o to, aby planować posiłki z wyprzedzeniem – w ten sposób zapobiegniemy sięganiu po niezdrowe przekąski.
Podwyższone ciśnienie
U pracowników zmianowych zaobserwowano ponadto podwyższone ciśnienie. Wynika ono z nieprzystosowania się do naturalnego rytmu dobowego, na skutek czego praca układu krwionośnego zostaje zaburzona. Częstotliwość skurczów serca zostaje rozregulowana, co przekłada się na zwiększone ryzyko nadciśnienia i choroby wieńcowej serca.
Pogorszone samopoczucie
Praca zmianowa ma też ogromny wpływ na nasze samopoczucie. Dolegliwości zdrowotne czy zmęczenie nie pomagają w zachowaniu dobrej kondycji, co dodatkowo utrudniają inne czynniki. Zaburzenie rytmu dobowego przyczynia się do rozregulowania poziomu hormonów w naszym organizmie. Utrudniona zostaje między innymi produkcja serotoniny, czyli hormonu, który odpowiada za uczucie szczęścia i prawidłową regulację nastroju. Jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ zwiększa to ryzyko pojawienia się zaburzeń nastroju, w tym depresji.
Pracownicy zmianowi często zmagają się też z wyższym poziomem stresu, co wiąże się z pracą w nieregularnych godzinach, dużą liczbą obowiązków czy niskim wsparciem społecznym. To negatywnie odbija się na ich zdrowiu i może wywołać stany lękowe.
Chociaż praca zmianowa to podstawa funkcjonowania wielu branż, nie można ukryć, że nie wpływa korzystnie na wykonywających ją pracowników. Prowadzi do różnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak zaburzenia snu, choroby układu pokarmowego czy ogólne pogorszenie się samopoczucia. Z tego względu pracownicy zmianowi powinni dodatkowo zatroszczyć się o swój dobrostan.
Przeczytaj także: Sennik niemowlę cudze — co oznacza sen o cudzym niemowlęciu?
